به نقل از «عصر ایران»

هشدار! امروزِ خوزستان، فردای مازندران نشود

تاریخ انتشار: ۵ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۶۳۷۱۶۲

  عصر ایران؛ محمد باقر محسنی ساروی- در کشورهای توسعه یافته ماه‌ها پیش از آغاز عملیات ساخت‌و‌ساز یک پروژه عمرانی و به‌تعبیر ما «کلنگ‌زنی»، طرح مطالعاتی در این خصوص تهیه می‌شود؛ طرحی که افرادی خارج از دستگاه و وزارت‌خانه سفارش‌دهنده یا مدافع اجرا تهیه می‌کنند و معمولاً اندیش‌کده‌های تخصصی خارج از بدنه دولت که به آن «thinkthank» می‌گویند و با فاعلیّت کارشناسان و متخصصان آن حوزه و مشارکت کارشناسان امور اقلیمی و مردم‌شناسی انجام آن را بر عهده می‌گیرند و پس از تکمیل، به دستگاه اجرایی ارایه می‌‌کنند و اجرا شدن یا نشدن تمامتِ پروژه به نتیجۀ همین کار پژوهشی منوط و مشروط است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

   وقتی روال به این شکل انجام می‌شود، همۀ هزینه‌ها، فایده‌ها و چالش‌های احتمالی اجرای پروژه را تا یکی دو دهۀ بعد هم زیر ذره‌بین می‌برند و برای همۀ این ابهامات، راه‌حل و پاسخ روشن و قطعی «cut and clear»، تعیین می‌شود و در نهایت نتیجۀ طرح مطالعاتی -که همه امور به‌ویژه مسایل اقلیمی، فرهنگ بومی، تبعات اجتماعی و صلاح کلی در آن سنجیده و لحاظ شده- به وزارت‌خانه یا دستگاه سفارش‌دهنده و مجری ارایه می‌شود. اندیش‌کدۀ مورد نظر هم درخصوص نتیجۀ تحقیقات خود   مسؤول است و باید دراین باره پاسخ‌گو باشد.

   اما در کشور ما و طی دو سه دهۀ اخیر، امری به عنوان «مطالعه و پژوهش مستقل از دستگاه مجری طرح» به‌طور کامل حذف شد و در برخی موارد، کار را کارشناسان واحد تحقیق و پژوهش همان وزارت‌خانه یا دستگاه و نهاد انجام  داده‌اند و ناگفته پیداست که در ایران، کمتر کارشناسی نظری خلاف نظر مدیران ارشد دستگاه متبوع خود ارایه می‌دهد و حتی برخی متخصصان، به مدیران ارشد خود وفادارترند تا به علم و پژوهش - در ماجرای کرونا بارها شاهد این رویکرد در برخی مدیران حوزه درمان بودیم و هستیم - و در برخی موارد نیز جای آن را مفهومی عجیب و غریب به نام «طرح توجیهی» گرفت. 

  طرح توجیهی همان‌گونه که از نام آن پیداست بر منافع و دستاوردهای زودهنگام و مثبت اجرای طرح تأکید دارد و با نگاهی «تک‌ساحتی» می‌کوشد در چند صفحه، امتیازات پروژه - تنها امتیازات - را کشف کند، به زیر ذره‌بین ببرد و بزرگ‌نمایی کند به‌گونه‌ای که مدیران ارشد دستگاه را به‌عنوان کارفرما و نیز شرکت‌های پیمانکار را خوش آید!

   در طرح توجیهی هرگز پیامدها و عوارض خطرناک «اقلیمی»، تبعات و تنش‌های اجتماعی، جابه‌جایی و کوچ قهری و تخریب احتمالی فرهنگ بومی پروژه‌ها و مگاپروژه‌های عمرانی را برنمی‌رسند و حتی آشکارا، به کنار می گذارند و به همین دلیل مدیران برای کلنگ به دست شدن یا روبان بُریدن، می‌شتابند و این همان، «مدرنیزاسیون یا نوسازی مخرّب» است.

   قصۀ امروز خوزستان، دُم خروسی است که بیرون زده تا هم مدیران و هم مردم را از این «خرابی عمیق در پوشش عمارت» آگاه سازد و همه -اعم از مدیران و کارشناسان- به خود بیایند و اعتراف کنند «این راه که می‌رویم به ناکجا‌آباد است».

   با این حال، شوربختانه هم‌اکنون در چندین استان دیگر هم شاهد اجرای این‌دست «مگاپروژه‌ها» هستیم و به‌عنوان نمونه به دو طرح بزرگ - که هیچ مطالعه و پژوهشی دربارۀ انها صورت نپذیرفته ( طرح مطالعاتی نه طرح توجیهی) و در دو استان سمنان و مازندران در حال اجرا است، اشاره می‌شود:

   نخست طرح سد فینسک بر روی «اسبه‌رود» در سمنان با این هدف که آب این رود را به شهرک‌ها و مناطق صنعتی سمنان انتقال دهد درحالی که این رود، سرشاخه رود تجن در مازندران است که شالیزارهای چند شهر را مشروب می‌کند و بیم آن می رود با احداث سد «فینسک» فردا روزی بخش‌هایی از شرق و مرکز مازندران به امروز خوزستان دچار شوند و نه آبی به شالیزارهاشان برسد و نه آب شرب داشته باشند.

   دوم احداث دو نیروگاه زباله‌سوز در استان مازندران است که البته به دروغ نام نیروگاه بر آن نهادند چون قرار نیست هیچ برقی تولید کند. قرار است تر و خشک زباله را با هم بسوزاند. درخصوص این دو طرح بزرگ هیچ مطالعات مستقلی صورت نگرفت و جای تأسف است که هر دو طرح از محل اعتبارات ملی تغذیه شدند و می‌شوند. برخی پروژه‌های شیرین‌سازی و انتقال آب از دریای عمان به فلات مرکزی ایران هم از مصادیق همین «مدرنیزاسیون مخرّب» هستند که امیدوارم متخصصان به آن بپردازند.

   ما به معاونت محیط‌زیست امیدی نداریم اما آیا چراغ عقلانیت و خرد در مدیریت کشور کاملاً به زوال رفت؟ آیا نباید در کنار هشدار کارشناسان، شاهد صدای اعتراض مدیران و نمایندگان باشیم؟

منبع: عصر ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۶۳۷۱۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اعلام آماده‌باش دستگاه‌های خدماتی البرز در پی اعلام هشدار هواشناسی

مدیرکل مدیریت بحران استانداری البرز گفت: دستگاه‌های خدمات‌رسان استان در پی اعلام هشدار هواشناسی به حالت آماده‌باش درآمدند.

مهدی مهرور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در البرز از هشدار نارنجی رنگ هواشناسی برای آسمان البرز خبر داد و اظهار کرد: تمام دستگاه‌های خدمات رسان به حالت آماده‌باش در آمدند.

وی بر ضرورت هماهنگی کامل دستگاه‌های امدادی و خدمات رسان، نیروی انتظامی و نیروهای مردمی در جهت مقابله با هرگونه حوادث احتمالی تاکید کرد.

مدیرکل مدیریت بحران خاطرنشان کرد: به منظور حفظ آمادگی و استفاده از تمام ظرفیت‌های ممکن، فراهم کردن تجهیزات و پاسخگویی سریع به حوادث، کنترل، پایش و اقدامات پیشگیرانه از جمله مواردی است که باید رعایت شود.

مهرور تصریح کرد: به منظور مقابله با جاری شدن سیل در رودخانه‌ها و مسیل‌های فصلی، رعد و برق، وزش باد شدید، ریزش سنگ، رانش کوه، لغزندگی و کاهش دید در جاده‌های کوهستانی یا هرگونه حادثه احتمالی، بر آماده‌باش مراکز درمانی و پایگاه‌های امدادی، شرکت‌های خدماتی (آب و فاضلاب شهری روستایی، برق، گاز، تلفن همراه, ثابت و آب منطقه‌ای تاکید کرد.

وی تاکید کرد: شهروندان از تردد در محل‌های پرخطر، اسکان، چادر زدن و توقف در حریم رودخانه‌ها، مکان‌های مرتفع و تپه‌ها، زیر درختان، سیم برق هوایی، لوله‌ها، فنس‌های فلزی و پهنه‌های آبی و صعود به ارتفاعات خودداری کنند.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری البرز بر داشتن تجهیزات لازم و ضروری سفر از جمله لوازم گرمایشی، البسه، پتو، کمک‌های اولیه، برف پاک کن، به همراه داشتن وسایل ارتباطی تاکید کرد.

کد خبر 750861